آیا اخیراً توجه کردهاید که جورابها و شلوار شما تنگ تر از قبل شدهاند؟ در این مقاله، با ما همراه بمانید تا علل ورم پا، روشهای تشخیص و درمان تورم پا را بررسی کنیم.
ورم پا چیست؟
ورم در پاها و مچ پا یا اِدِم، علل متنوعی دارد، از جمله فشار خون بالا و بارداری. در این حالت، برای جلوگیری از تجمع خون و مایعات در پاها، سیستم عروقی بدن باید با گرانش مبارزه کند و به همین دلیل ممکن است مناطقی مانند پا، مچ پا و حتی قسمت بالای پا متورم شوند. ورم مچ پا به صورت نسبتاً شایعی در بسیاری از افراد دیده میشود؛ اگرچه به تنهایی نشانهای از بیماری نیست، اما نشان میدهد که یک بیماری زمینهای وجود دارد.
چه چیزی باعث تورم پا می شود؟
“ورم پاها و مچ پا” میتواند پس از یک روز طولانی راه رفتن یا ایستادن، به خصوص در هوای گرم، رخ دهد. اما باز هم باید توجه داشت که ورم پاها، مچ پا یا ساق پا ممکن است به علت ایستادن طولانی مدت روی پاها نباشد. عوامل دیگری مثل عفونت، اضافه وزن، بارداری، نارسایی وریدی، نارسایی کلیوی، نارسایی قلبی، نارسایی کبدی و شکستگی استخوان نیز میتواند منجر به ورم پاها شود. همچنین، استفاده از برخی داروها مانند ضدافسردگیها، داروهای فشار خون و داروهای هورمونی نیز میتواند عاملی در وجود تورم پاها باشد.

درمان برای کاهش تورم پا
در بسیاری از موارد ورم پا بهبود پیدا میکند، اما در صورت عدم بهبود یا تکرار ورم، نیاز به مراجعه به پزشک است. ورم پا همراه با علائمی مانند تنگی نفس، درد قفسه سینه یا فشار در قفسه سینه نیاز به تماس با اورژانس دارد. توصیه میشود در صورت وجود ورم پا، اقدامات خانگی مانند استراحت، بالا بردن پاها، استفاده از یخ و کاهش مصرف نمک انجام شود.
درمان ورم پا ممکن است با مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک اتفاق بیافتد؛ همچنین، موارد زیر نیز میتواند مفید باشد:
- ورزش: ورزش را همیشه باید جدی گرفت. یکی از مهمترین روشهای درمان ورم پا تحرک کافی در طول روز است.
- رژیم غذایی: رژیم غذایی کم سدیم میتواند به کاهش تورم پا کمک کند. مصرف کمتر از فستفودها و غذاهای حاوی سدیم بالا توصیه میشود.
- حرکت دادن پاها: نشستن طولانی مدت یا رانندگی ممکن است منجر به تورم پا شود. بنابراین، بهتر است از نشستن طولانی مدت خودداری کنید. همچنین، در طول رانندگی، باید وقتی احساس خستگی و تورم میکنید، توقف کوتاهی داشته باشید و پاها را تکان دهید. به عبارت دیگر اگر در طول روز زیاد نشستهاید، وقتی به خانه برمیگردید پاهای خود را بالا ببرید یا آنها را با آب سرد شستشو دهید. این اقدام میتواند به کاهش تورم کمک کند.
- استفاده از یخ: قرار دادن کمپرس یخ روی منطقه ورم پا میتواند به کاهش و تسکین ورم پا کمک کند. این کار را هر چند ساعت تکرار کنید.
- استفاده از جورابهای مخصوص: استفاده از جورابهای فشاری میتواند به کاهش و تسکین تورم مچ پا و ساق پا که ناشی از مشکلاتی مانند انسداد مجاری لنفاوی، ترومبوز ورید عمقی، رگهای واریسی و نارسایی وریدی است، کمک کند.
در صورتی که ورم پا به دلیل بیماری ایجاد شده باشد، داروها برای تسکین ورم پا با تجویز پزشک بسیار مهم میشوند. افراد مبتلا به بیماریهای کلیوی نیز باید مصرف مایعات روزانه خود را محدود کنند. به طور کلی، برای درمان ورم پا، اقدامات مذکور موثر واقع میشوند.
تشخیص ورم پا
ورم پا یا ادم جمع شدن مایعات بیش از اندازه در بافت است و معمولا میتواند نشانهای از عوارضی مانند نارسایی قلبی یا گرفتگی عروق سیاهرگی باشد. تشخیص ورم پا به شکل جدی، از طریق معاینه فیزیکی و توصیف علائم ورم پا توسط پزشک اتفاق میافتد و عموما نیازی به آزمایشها و بررسیهای بیشتر نیست. اما برای تشخیص علت این مشکل باید بررسیهای دقیقتری صورت بگیرد. در معاینه فیزیکی، پزشک به دنبال علامتهای زیر میگردد:
- پاها پف کردهاند.
- زمانی که انگشت را بر روی محل ورم قرار میدهد، پوست طول میکشد تا به حالت اولیه برگردد. این تست با نام تست پیتینگ شناخته میشود.
- وزن بدن ناگهان افزایش مییابد.
برای “تشخیص علت ورم پا”، ممکن است از آزمایش ها و تستهای زیر استفاده شود:
- آزمایش خون
- عکس رادیوگرافی
- نوار قلب
- آزمایش ادرار
اما لطفا توجه داشته باشید که تشخیص نهایی و درمان مناسب باید توسط پزشک صورت بگیرد و بهتر است هرگز خودتان تشخیص دقیق ندهید.

پیشگیری از ورم پا
ورم مچ پا و پا در بسیاری از افراد با استفاده از روشهای ساده قابل پیشگیری است. اما برخی از افراد به دلیل نشانههای خاص نیاز به روشهای پیچیدهتری برای کاهش یا پیشگیری از علائم دارند. برای پیشگیری از ورم پا، میتوانید اقدامات زیر را انجام دهید:
مصرف برخی داروها: اگر بیماری خاصی دارید که میتواند منجر به تورم شود، داروهای تجویز شده را مصرف و علائم خود را کنترل کنید.
محدودیت مایعات: افراد مبتلا به نارسایی قلبی یا بیماری کلیوی ممکن است نیاز به محدودیت مصرف مایعات روزانه داشته باشند. پس در این مورد نیز به توصیههای پزشک خود گوش دهید تا از ورم احتمالی پای خود جلوگیری کنید.
استفاده از کفش مناسب: انتخاب کفش مناسب برای فعالیتهای روزانه و ورزشی میتواند به کاهش خطر ایجاد مشکلات در راه رفتن و جلوگیری از آسیبها کمک کند. در هنگام انتخاب کفش، به فعالیت و نیازهای خاص خود توجه کنید.
رعایت رژیم غذایی مناسب: رژیم کم سدیم میتواند از احتباس مایع جلوگیری کند. بنابراین، سعی کنید از مصرف مواد غذایی حاوی سدیم زیاد مانند فست فود ها و غذاهای آماده کنسرو شده خودداری کنید.
دوران بارداری
برای پیشگیری از تورم پا در دوران بارداری، میتوانید اقدامات زیر را انجام دهید:
- اجتناب از ایستادن طولانی مدت و بالا بردن پاها در هنگام نشستن
- حفظ خنکی بدن
- انجام ورزش برای کاهش ورم پا با تأیید پزشک به شکل منظم
- خوابیدن به پهلوی چپ
- مصرف مقدار کافی آب در طول روز
این اقدامات میتوانند به کاهش تورم پا در دوران بارداری کمک کنند. لطفا توجه داشته باشید که توصیههای فوق به عنوان راهنمای عمل کننده هستند و در صورت نیاز به مشاوره و درمان دقیق، بهتر است با پزشک معالج خود مشورت کنید.
اکنون به صورت رایگان درخواست دهید

علل تورم پا
ورم پاها به دو دلیل عمده رخ میدهد. اول، تجمع مایعات در پاها که میتواند به دلیل ایستادن یا نشستن طولانی مدت، اضافه وزن، عدم فعالیت ورزشی مناسب یا بیماریهای جدی باشد. دوم، وجود التهاب در بافتهای پا که میتواند ناشی از شکستن استخوان، پارگی تاندون یا رباط، آرتریت روماتوئید و غیره باشد.
بعضی از علل رایج ورم پا عبارتند از:
- نقرس
- بورسیت زانو
- آرتروز
- آرتریت روماتوئید
- عفونت
- کشیدگی
- رگ به رگ شدن و شکستگی استخوان
- پارگی تاندون آشیل
- پارگی رباط صلیبی قدامی (ACL)
- نارسایی احتقانی قلب
- مشکلات وریدی نظیر ترومبوز ورید عمقی (DVT)
- مشکلات کلیوی و نارسایی حاد کلیه
سالمندان
ورم پا در سالمندان بر اساس عوامل مختلفی رخ میدهد. این عوامل شامل کاهش فعالیت روزانه و نشستن طولانی، بیماریهای قلبی، کلیوی، کبدی و کم کاری تیروئید، و همچنین مصرف مسکنها و داروهای مختلف است.
در صورت مراجعه به متخصص ارتوپد، ابتدا نارسایی قلبی بررسی و سپس آزمایشهای کبد، کلیه و تیروئید انجام میشود. اگر همراه با ورم پا، درد یا سوزش حس شود، لخته خون ممکن است دلیل آن باشد و با استفاده از آزمایشات داپلر و دیدایمر تشخیص داده میشود.
تشخیص، عمدتاً از طریق معاینه فیزیکی صورت میگیرد و درمان به تشخیص علت زمینهای بستگی دارد. میتوان با استفاده از روشهای ساده یا پیچیده، تورم را پیشگیری و کاهش داد. اما اگر علت آن را به درستی متوجه نشویم
جمعبندی
باد کردن مچ و ساق پا اختلال شایعی است که گاهی به دلیل ایستادن طولانی مدت، عدم تحرک کافی، پروازهای طولانی، یا رانندگی زیاد اتفاق میافتد. همچنین، ورم کردن پاها در دوران بارداری و سالمندی نیز ممکن است رخ دهد و معمولاً دلایل نگرانکنندهای ندارد و با روشهای خانگی قابل درمان است.
اما، در برخی موارد، ورم پاها و قوزک پا نشانههای وجود بیماریهای جدی مانند نارسایی کلیه، لخته شدن خون، نارسایی کبد، و نارسایی قلبی هستند. اگر ورم پا و صورت شما پس از چند روز بهبود نیافت و التهاب بدتر شد، بهتر است به متخصص ارتوپدی مراجعه کنید تا علت ورم کردن آنها مشخص شود.
بدون نظر